Fotografia opublikowana dzięki uprzejmości Pana Domenico Cocola – spadkobiercy spuścizny po Kazimierze Alberti, który scedował prawa do wykorzystania materiałów po pisarce na rzecz Prof. Janiny Janas, redaktor naczelnej „Fabrica Litterarum Polono-Italica”.
Oddajemy w Państwa ręce pierwszy numer czasopisma „Fabrica Litterarum
Polono-Italica”, poświęcony w dużej mierze pisarstwu Kazimiery Alberti – autorki
inspirującej i zagadkowej, będącej częścią historii dwóch literatur (polskiej i włoskiej),
funkcjonującej w obu kręgach językowych i kulturowych, choć odmiennie. To
przypadek artystki przez długi czas szerzej nieznanej, zapomnianej, mimo niewątpliwych
atutów jej literackich tekstów. Prezentujemy pierwsze tak wszechstronne
opracowanie dzieła autorki – podobnie jak jej życie i twórczość – dwujęzyczne.
Kim była Kazimiera Alberti? A może: kim jest? A jeśli czas przeszły narzuca się jako pierwszy, to dlaczego tak się dzieje? Są nazwiska, nazwy i terminy, które w naszej świadomości trafiają w kompletną pustkę powiązań – nie wiemy, z czym je łączyć, do czego dopasować, jak uszeregować. Tak jest również z Kazimierą Alberti. Usłyszane po raz pierwszy nazwisko nie mówi nic.Jest pustą nazwą. Nie pomaga również etykieta dodatkowa: poetka – bo nigdy nie czytało się jej wierszy. Tym bardziej na dźwięk kolejnych „podpowiedzi”, kim mogła być owa kobieta, szeroko otwiera się oczy: mieszkanka przedwojennej Białej Krakowskiej, organizatorka życia kulturalnego w tymże mieście, znawczyni mody, przyjaciółka Witkacego, znajoma najwybitniejszych pisarzy dwudziestolecia, żona starosty bialskiego i żołnierza AK, w końcu – emigrantka. Podręczniki i opracowania literatury polskiej XX wieku milczą na jej temat, istnieje kilka wzmianek w publikacjach mniejszej rangi.
Geograficzne usytuowanie Polski sprawiło, że jest ona państwem odznaczającym
się interesującymi walorami krajoznawczymi. Dostęp do morza, tereny nizinne
i wyżynne oraz pasma górskie świadczą o jej różnorodności – nie powinien zatem
dziwić fakt, że te szczególne obszary znalazły odzwierciedlenie w literaturze, która,
wraz z prowadzonymi nad nią badaniami naukowymi, konstytuuje wiedzę o krajobrazie
(Kubacki 1948: 65). Zapisy dotyczące niezwykłości polskiej przestrzeni geograficznej
pojawiały się w twórczości wielu rodzimych pisarzy w różnych epokach.
Jednym z kluczowych elementów tego krajobrazu stały się góry, wśród których
wyjątkowe miejsce zajmuje najwyższe pasmo w łańcuchu Karpat – Tatry.
Celem artykułu jest prezentacja utworu Kazimiery Alberti Segreti di Puglia (Tajemnice/
Sekrety Apulii), który został opublikowany w ramach drugiego tomu serii zatytułowanej
Italia celebre e sconosciuta (Włochy Znane i Nieznane). Podążając za Alberti, odkrywamy
w jej relacji z podróży niektóre sekrety ziemi apulijskiej mało znane nie tylko cudzoziemcom,
lecz również włoskiemu czytelnikowi. Autorka zachwyca się architekturą, zabytkami,
krajobrazem apulijskim, ponadto przedstawia w szczegółach życie codzienne, zwyczaje, tradycje, a także po mistrzowsku wprowadza czytelnika w historię regionu, wzbogaconą o mity i legendy. Utwór Kazimiery Alberti jest doskonałym zaproszeniem do odkrycia tego fascynującego, choć mało znanego regionu.