Człowieku z Północy! Jeśli śnisz o Południu, o błękitnym wybrzeżu, na którym chcesz odpocząć, mam nadzieję, że oczom Twej wyobraźni ukaże się miasteczko znajdujące się pod obcasem włoskiego buta – Gallipoli! Już jego egzotyczna nazwa wskazuje, że jest to „piękne miasto”. „Kalli-polis” ochrzcili je jego ojcowie, Grecy.
Wczoraj otrzymałam niezwykle dziwny bilecik. Elegancka koperta zdradzała przywiązanie do estetyki. Widniejąca na niej wielka litera „B” w szafirowym kolorze niosła ze sobą smak zagadki. Pospiesznie rozdarłam kopertę.
Geograficzne usytuowanie Polski sprawiło, że jest ona państwem odznaczającym
się interesującymi walorami krajoznawczymi. Dostęp do morza, tereny nizinne
i wyżynne oraz pasma górskie świadczą o jej różnorodności – nie powinien zatem
dziwić fakt, że te szczególne obszary znalazły odzwierciedlenie w literaturze, która,
wraz z prowadzonymi nad nią badaniami naukowymi, konstytuuje wiedzę o krajobrazie
(Kubacki 1948: 65). Zapisy dotyczące niezwykłości polskiej przestrzeni geograficznej
pojawiały się w twórczości wielu rodzimych pisarzy w różnych epokach.
Jednym z kluczowych elementów tego krajobrazu stały się góry, wśród których
wyjątkowe miejsce zajmuje najwyższe pasmo w łańcuchu Karpat – Tatry.
W artykule podjęta została próba kulturowej i historycznej rekonstrukcji społeczności
Tatarów zamieszkałych na terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego. Tatarzy, pochodzący
z Azji Środkowej, po podziale imperium mongolskiego udali się do Europy
Wschodniej, dając początek chanatowi Złotej Ordy. Pierwsze migracje Tatarów na
ziemie polskie z woli Wielkiego Księcia Litwy Witolda datuje się na wiek XIV. Dzięki
przynależności do religii muzułmańskiej Tatarzy zdołali na przestrzeni wieków ocalić
własną tożsamość. Twórczość literacką Tatarów polsko-litewskich można podzielić na
dwa typy literatury: religijną i popularną. Najznakomitszym przedstawicielem polskiej
współczesnej literatury tatarskiej jest Selim Mirza Chazbijewicz. Twórca, oprócz poezji
i eseistyki, interesował się popularną literaturą tatarską. Książka Baśnie, podania i legendy
polskich Tatarów to zbiór 21 opowiadań z tradycji tatarskiej, przekazywanych przez wieki ustnie. Książka ta jest dowodem na występowanie kulturowego splotu tradycji judeochrześcijańskiej, islamskiej i turecko-mongolskiej.
Artykuł porusza zagadnienie obecności Południowego Tyrolu we współczesnej literaturze
włoskojęzycznej. Autorka stara się pokazać, w jaki sposób poszczególne cechy
charakterystyczne dla alpejskiej prowincji zostały zrealizowane w powieści Eva dorme
Franceski Melandri (2011). Wśród omówionych problemów znalazły się: kwestia wielojęzyczności
regionu, brak zrozumienia między poszczególnymi grupami etnicznymi oraz
relacje z przybyszami spoza prowincji, stereotypy i wzajemne uprzedzenia oraz prawnie
narzucone rozdzielenie grupy włosko- i niemieckojęzycznej. Powieść, ze względu na poruszaną tematykę, jest ciekawą i oryginalną pozycją na włoskim rynku wydawniczym, można w niej jednak dostrzec zachowawczy sposób przedstawiania lokalnej tożsamości regionalnej oraz aspiracje dydaktyczne, służące przybliżeniu włoskiemu czytelnikowi mało znanej części kraju.